Een dagje naar Continium in Kerkrade.

Ik merk dat ik nu veel bewuster mijn vakanties met de kinderen inplan. Eerst gingen we naar het zwembad en de bioscoop (wat ook heel leuk is), maar nu wil ik ze ook iets bijleren. We zijn vandaag naar Kerkrade gegaan voor een geslaagde techniek dag. Ik wil de foto's op mijn blog zetten om jullie een kijkje te laten nemen in dit ontdek- en beleefmuseum. Als eerste krijg je een film van 5 min. te zien van de Big Bang tot vandaag met alle technische uitvindingen. Je zit in een wagentje en draait 360 graden rond. Heel indrukwekkend... Daarna kun je de verschillende gangen volgen:

Ik woon en werk

Ik maak Ik en mijn lichaam

Ik eet en drink

Ik bedenk.

"Er kan niets kapot gaan! Laat de kinderen gerust overal aan voelen." zeiden ze tegen ons.

Dit geeft je al een rustgevend gevoel...

Wat hebben we gezien, gevoeld, en geleerd?

Binnen:

werking van windmolens

waterzuivering Hoe ontstaat vuur?

het tandwiel

De robots waar ik naar op zoek was...

Door luchtdruk een raket laten opstijgen.

magnetisme

Hoeveel water zit er in mijn lichaam.

Een ballon hoog houden door lucht

electriciteit

morse

communiceren met onze oude vertrouwde telefoons....

chemische reacties

chemie: Wat zit er in bepaalde stoffen?

Buiten:

waterkracht

geluiden trillingen

evenwicht (Robin is twee keer zwaarder dan Casper)

echos

De afbeeldingen die ik kies voor:

het Hoofd: Welke afbeeldingen horen bij elkaar en waarom?

De handen: Wie is sneller Robin of de robot?

het hart: Casper in een reuze zeepbel.

Ik kocht daar dit mooi boek met leuke en eenvoudige proefjes over je eigen lichaam en de wereld om je heen. Dankzij je ogen, neus, oren en tong kun je kleuren, geuren, geluiden en smaken ontdekken. Zo wordt wetenschap pas echt leuk!!!

En morgen gaan we naar kasteel Alden Biesen. De leerlingen van het vijfde leerjaar van mijn stageschool gaan daar na mijn stage een dag naar toe. Ik heb hierdoor als thema de middeleeuwen gekozen.

Door daar te wandelen zullen er bij mij allemaal ideeën komen die ik in mijn twee weken kan uitwerken. Wie weet loopt daar een mooie ridder rond....

Hoe werkt nu zo'n speelgoedauto?

Tijdens het geven van mijn Nederlandse lessen op de Franstalige school, zag ik zelfgemaakte speelgoedauto's op de vensterbank staan. Ze hadden allemaal een klein zonnepaneel bovenop zoals je deze op de daken van huizen ziet. Mijn nieuwsgierigheid werd groot en ik ging dichterbij kijken. Al gauw kwamen enkele leerlingen naar me toe, en lieten deze auto's vooruit rijden. Ik stond helemaal versteld.

leerwens: Hoe kan zo'n auto vooruit komen? Wat doet het zonnepaneel nu precies? Werkt de zonnenergie ook als het bewolkt is? Wat is er nog meer nodig om de wielen te laten draaien? Heb ik ook nog een extra batterij nodig? Waar dienen al die draden voor? Hoe zitten ze aan elkaar vast? leerplandoel: 0.1 Kinderen willen meer te weten komen over de wereld in al z'n dimensies, hier en elders, vroeger en nu. 6.3 Kinderen zien in dat energie noodzakelijk is om producten te vervaardigen en technische handelingen te verrichten. 6.12 Kinderen kunnen hun materialenkennis en hun kennis van constructie-, bereidings- en bewegingsprincipes gebruiken bij het ontwerpen van een constructie of bereiding. 6.15 Kinderen kijken kritisch naar een zelfgemaakt product of bereiding. actie: - les techniek over electriciteit volgen - op internet zoeken naar duidelijk beelden omtrent de werking van een electromotor - in de Paasvakantie naar Discovery Center Continium, het ontdek- en beleefmuseum in Kerkrade gaan, om mijn technisch inzicht te vergroten. Algauw kwam Nicolas naar me toe. Hij was degene die vol trots wilde poseren met zijn electrische bolides. Zijn vader, die electricien is, en de leraar gingen de dag erna proeven doen in de klas omtrent electriciteit. Ik ben gaan kijken. De leerlingen kregen allemaal een houtenplank met daarop stroomdraadjes, een grote batterij en een lampje erop. Door de stroomdraadjes goed vast te maken ging het lampje branden. Bij sommige lukte het niet! De vader van Nicolas had bewust bij sommige een lege batterij of een bijna lege batterij op de plank gezet. Sommige hadden als stroomdraadjes stukken wol, ja... dat lukte ook niet echt... Anderen hadden een vork tussen de draadjes en de brandende lamp, en anderen hadden twee + draadjes, en er gebeurde helemaal niets... Zo ervaarde de leerlingen dat je een batterij en stroomdraadjes ( + en - goed gebruikt) nodig had, om stroom te kunnen geven aan de lamp. Op internet heb ik bij "Willem Wever" een aflevering van "Hoe werkt een electromotor?" gekeken. Wat had je hierbij nodig? Een magneet, een schroef, een batterij, twee stroomdraadjes die van de bovenkant van de batterij naar de magneet leiden. Door de stroomkring die door de stroomdraadjes kwam, begon de magneet heel hard te draaien. Bij Continium in Kerkrade hebben we proeven met zonne energie gedaan. De zon schijnt op het zonnepaneel, deze laadt de batterij op, en zo kan de elektromotor aangestuurd worden. Het zonlicht wordt omgezet in elektriciteit door de zonnepanelen.

Door spiegels moesten we het zonlicht op de zonnepanelen richten.

Door dit te doen, werd de motor van deze auto's in werking gezet. De zonnepanelen werden verstopt door een ronddraaiende schijf, waardoor er niet altijd volle zon op de panelen kwam.

Hierdoor reden de auto's niet constant. Bij volle zon gingen ze veel sneller dan bij de "bewolking".

leerresultaat: Via het zonnepaneel laadt de zon de batterij op en wordt zo de elektormotor aangestuurd. Door de stroomdraadjes van de batterij naar een magneet te leiden draaien de wielen. Hoe meer zon er op de panelen schijnt, hoe harder de auto zal rijden.

Wat groeit er nu eigenlijk in die bomen?

Op weg naar Hasselt, staan er bomen langs de snelweg met hele grote bollen erin.
Ik dacht altijd dat het ooievaarsnesten waren. Alleen kon ik me niet voorstellen dat er zoveel ooievaarsnesten zouden zijn!

Leerwens: Wat groeit er nou precies in die bomen? Hoe kan ik dit benoemen? Groeien ze alleen op die bomen? Welke bomen zijn dit dan? Waarom groeien ze nou precies daar? Heeft het eigenlijk wel met ooievaars te maken? Hangen ze daar het hele jaar? Kunnen ze ook ergens anders voorkomen? Hebben de bollen een toegevoegde waarde voor de boom? Kan de boom zonder die bollen ook leven? Wat doen wij met die bollen? En vogels? Hoe komen die bollen daar terecht? Zullen deze bollen er over een half jaar nog zijn? Waren deze bollen er in het verleden ook?

Leerplandoel:

0.1: Kinderen willen meer te weten komen over de wereld in al z'n dimensies, hier en elders, vroeger en nu.

0.13: Kinderen kunnen informatiebronnen op een doeltreffend manier hanteren.

7.8: Kinderen ontdekken dat planten, dieren en mensen zich op een of andere manier voortplanten.

actie:

Daar mijn schoonvader een echte natuurliefhebber is, wist ik al meteen dat ik daar aan het goede adres zou zijn met mijn vragen. Hij dook meteen zijn bibliotheek in en kwam met een plantenboek aan over de maretak.

Eenmaal thuis ben ik ook op internet gaan zoeken naar afbeeldingen om mijn leerwens visueel te maken.

leerresultaat:

De maretak is een halfparasiet. Deze plant heeft de boom nodig om te groeien. Hij is afhankelijk van het water en de zouten van deze boom.

De maretak staat bekend als heksenkruid, en wordt ook kraaiennest, misletoe, mistel of vogellijm genoemd.

Deze plant is wettelijk beschermd en groeit op populieren (nooit op de zwarte populier), appelbomen en de meidoorn. Dus deze zal nog lang bloeien.

De witte besachtige vrucht wordt door vogels verspreid. Deze vallen in de oksel van een boomtak en het zaad blijft liggen en ontkiemt. De wortel groeit in de boom. De zaden worden niet verteerd en hebben een kleverige laag hierdoor noemt men het vogellijm. De zaden zijn wel giftig.

Bij de jaarwisseling gebruiken we maretak als versiering voor in kransen.

Ook het feit dat iemand die eronder staat straffeloos gekust mag worden is een oude traditie.

Bij de Kelten en Germanen was maretak een heilige plant die in hun magische vruchtbaarheidsrituelen een belangrijke rol speelde.

Ook werd deze plant vroeger aan de balken van stallen gehangen om de mare (heks, spook, nachtmerrie) te verjagen en zo het vee vruchtbaar te houden.

In de strips van Asterix en Obelix, gebruikte de druïde Panoramix maretak als onderdeel van zijn geheime toverdrank voor onoverwinnelijkhied.

leerresultaat:

De bomen langs de weg zijn populieren en zijn niet afhankelijk van die bollen, die maretak heet. Daarentegen kan deze plant niet zelfstandig leven en heeft het water en zout van de boom nodig om te leven.

Deze bollen hadden helemaal niets met ooievaars te maken. Ooievaarsnesten zijn veel groter en steviger. Ze hebben een doorsnee van 1,5 m. en een hoogte van 1 m. Ze bestaan uit grote takken en de binnenbekleding is van gras, hooi en mos.

Ooievaars maken hun nesten op daken, schoorstenen, kunstnesten. Een vlakke ondergrond is ideaal voor deze nesten.

Een ooievaar zou dus zijn nek breken als hij op de maretak zou landen. Zolang er geen baby in het spel is, zal het allemaal wel meevallen....

Hoe ontstaat sneeuw?

Er ligt nu zoveel sneeuw buiten, en de kinderen genieten er ontzettend van.
Toen ik ze vroeg hoe de sneeuw ontstaat, kreeg ik eigenlijk niet een duidelijk antwoord. Ik betrapte mezelf op dat mijn antwoord ook niet echt optimaal was.

leerwens:
Hoe ontstaat sneeuw?

actieplan: Daar de bieb niet open is, zijn we samen op internet gaan kijken. Casper vond boven een boek over weersveranderingen. De verschillende jaargetijden, de zon, de regen, de sneeuw, de mist...

leerplandoel:
7.24 Kinderen ervaren en zien in dat het weer kan verschillen naar plaats en tijd. (mens en natuur)

leerresultaat:
We hebben samen de informatie doorgenomen en kwamen tot de conclusie dat sneeuw een vorm van neerslag is die bestaat uit ijskristallen.

Dit proces vind plaats tussen de -5 en -20 C. Bij deze waarde is het verschil in de dampdruk tov water en ijs het grootst en gaan watermoleculen van onderkoelde waterdruppels naar vrieskernen. Deze vrieskernen dienen als een soort katalysator ( stof die de snelheid van een bepaalde chemische reactie beinvloedt) en brengen de bevriezing versneld op gang.

Wanneer het waait, klitten de sneeuwkristallen, vaak in de vorm van sterren, op hun weg naar de aarde samen en vormen een vlok. Zo'n vlok bestaat uit wat ijs en heel veel lucht tussen de ijsnaaldjes.

werken in de tweede/derde roos:

Samen hebben we op http://www.buienradar.nl/ gekeken in welke gebieden/landen het sneeuwde, hoeveel sneeuw er viel, en wat de voorspellingen waren de komende dagen. (9.11 Kinderen kunnen op de wereldkaart de grote klimaatgordels, specifieke natuurverschijnselen situeren. Mens en ruimte)

Waarom valt daar wel sneeuw en bij de landen rond de evenaar niet? Waarom valt er in de Alpen meer sneeuw dan hier? Zo heb ik allerlei vragen gesteld omtrent topografie en klimaat.

(7.24 Kinderen ervaren en zien in dat het weer kan verschillen naar plaats en tijd. Mens en natuur.)

Sneeuw heeft tevens een geluiddempende werking. Nadat er een redelijk pak is gevallen kun je merken hoe rustig het is in de omgeving.

Ook biedt sneeuw isolatie. Het is veel minder koud in huis als er buiten sneeuw ligt, dan als er een ijskoude wind stevig tegen het huis waait. Als je een iglo zou bouwen dan is het binnen de iglo helmaal niet zo koud.

0

Sneeuw kan ook leiden tot rampen. In Diepenbeek is de kerk net na de nachtmis ingestort door de sneeuw die zich had opgestapeld op het platdak. Hoe komt dit? Sneeuw kan op den duur zwaar worden.

Wat gaat er straks gebeuren met de Jeker en de Maas als al de sneeuw in de Ardennen gaat smelten? Waar kun je overstromingen al voorspellen? (7.21 Kinderen kunnen natuurkundige verschijnselen onderzoeken en hun zelf geformuleerde voorspellingen toetsen. Mens en natuur)

Op national geographic zag ik laatst sneeuw/ijshotels in Lapland.

Geweldige grote hotels gebouwd met ijs met alle luxe voorzien. Gangpaden, verlichting, ijstafels, ijsstoelen, ijsbedden. Door de dekens die gemaakt zijn door dierenhuiden, was het goed uit te houden s'nachts. Ze gebruikten machines die ijsstenen maakten en deze werden op elkaar gestapeld.

Ieder jaar smelten de hotels, en de architecten beginnen al met de plannen voor het volgend jaar. Voor de architecten is dit een grote uitdaging want ieder hotel is ieder jaar anders. Ook moeten ze niet te lang met de bouw bezig zijn, anders is de winter voorbij. ( 0.2 Kinderen uiten hun verwondering over het ongrijpbare, het goede, het mooie, het mysterieuze, het verrassende... in de wereld. Overkoepelende doelstellingen)

Dit zijn toch mooie verhalen om te vertellen aan kinderen.

We zijn op de ramen gaan kijken naar de ijskristallen en we hebben ijs onder de microscoop gehouden. Je kunt dan de structuur van de sneeuwkristal zien. Onze microscoop vergroot niet heel veel, misschien aan de kerstman een betere vragen... (6.4 Kinderen zien in dat veel voorwerpen in hun omgeving een aanvulling of verbetering zijn van menselijke functies en maken er functioneel gebruik van. Mens en techniek)

Have yourself a merry WO christmas day!

Vandaag is het tweede kerstdag.

De sneeuw valt, de kachel staat aan, en de zelfgebakken koekjes staan op tafel.

De kinderen hebben de kadotjes uitgepakt, en deze Kerst ziet er toch anders uit dan de anderen jaren.

Casper en Maayke kijken naar de film van:" Charlotte's web". Charlotte is een 'beeldschone'grote grijze spin, die bij het biggetje Wilbert in de schuur woont. Ze beleven van alles samen. In de film kun je Charlotte goed bekijken. Jeannine heeft ons al zo warm gemaakt voor spinnen, dat ik deze film niet in het rek van de winkel kon laten staan. Haar passie voor de natuur is zo aanstekelijk.

Charlotte heeft een zachte vrouwelijke stem, waardoor ze minder eng lijkt. Je kunt haar zo goed van dichtbij bekijken. De harige pootjes bij haar hoofd, en niet op haar lichaam, de oogjes, de manier hoe ze haar web maakt. (misschien een tip voor Anja?). Als ze naar beneden komt, draait ze altijd. Af en toe kijk je vanuit haar ogen, en draait het beeld en zie je alles ondersteboven.



Myra en Robin hebben een doos gekregen: " Word chemicus." Ze hebben een schort aan, de bril op de neus, en zijn van allerlei chemische proeven aan het maken met reageerbuisjes. Nu zijn ze geldmuntjes aan het schoon krijgen met azijn en zout. De doos bevat 35 activiteiten: ph waarde bekijken, parfum maken, zout kristallen laten groeien, olie en water mengen, proeven met zeep...



Franka kreeg een doos: ontdek de wereld van magneten, en een doos: Ontdek de wereld van optisch bedrog. Ze heeft een 3-d brilletje op en bekijkt allerlei afbeeldingen.

Af en toe moet ik ook het brilletje opzetten.

Deze dozen zijn allemaal van de Hema. Daar stonden nog meer dozen voor het wetenschappelijk denkproces van het kind. (elektriciteit, het menselijk lichaam...)

Dus als je moeite hebt met je techniek doos samen te stellen zou ik daar eens gaan rondneuzen.



Op het moment leer ik niets, bekijk ik even niet met de WO-brillen de wereld breder, maar geniet ik intens van mijn gezin en de wo-lessen.

Op de achtergrond hoor ik de muziek: "Have yourself a merry little Christmas day!"

Ook voor jullie allemaal:"Hele fijne feestdagen..... Elise

Hoe werkt een vulkaan? deel2

Leerwens: Hoe werkt een vulkaan?

actieplan:
Ik heb onze kinderen al enige tijd geabonneerd op de atlas voor de jeugd, ik wist dat er ooit een exemplaar was over vulkanen, en die ben ik gaan zoeken.
Ook heb ik gebruik gemaakt van het aardrijkskundeboek voor de basisschool "geobas" voor het zesde leerjaar van Myra.

leerplandoel:
Om mijn doelen beter af te stemmen op mijn leerwens kies ik voor:
7.23 Kinderen hebben een voorstelling van de planeet waarop ze leven.

Bij deze leerwens werk ik aan mijn explorerende grondhouding.

Leerresultaat:
Hoe ontstaat een vulkaan?
De aardkost bestaat uit grote stukken, die tektonische platen heten. De platen drijven op de aardmantel en bewegen heel langzaam. Soms botsen ze op elkaar en glijdt de ene plaat onder de andere. Dan ontstaat en een soort diepe spleet (trog). Door de harde bewegingen, ontstaat er druk en komt er magma tussen de platen naar boven. Zo ontstaan er vulkanen.

Welke woorden zijn van belang:
Magma: Gloeiend heet gesmolten gesteente diep in de aarde.
kraterpijpen: Spleten in de aardkost waar de magma naar buiten komt.
krater: top van de vulkaan. Daar komt lava naar buiten. Vaak komen er ook stenen, as en giftige gassen mee. Deze stinken naar rotte eieren. Dit komt door de zwavel die in de vulkaan zit.
lava: als magma uit de vulkaan stroomt onstaat lava. Lava verbrandt alles wat het op zijn weg tegenkomt. Als lava afkoelt wordt het een hard gesteente. In lava zitten gasbelletjes. Het gas ontsnapt, net zoals de belletjes koolzuurgas in een glaasje prik.
basalt: Soms koelt lava af tot lange zeshoekige blokken steen. In Nederland gebruikt men basalt blokken om de dijken te beschermen.
Een vulkaan die slaapt, houdt in dat er soms rook uit de krater komt. maar geen uitbarsting. Dit kan altijd nog gaan gebeuren als deze weer actief wordt.
Een dode vulkaan is een vulkaan waarbij wetenschappers hebben vastgesteld dat er geen uitbarsting meer zal komen.

Ook wil ik weten waarom er mensen dichtbij vulkanen gaan wonen.
doel 1.1: Kinderen zien in dat mensen moeten zorgen voor hun dagelijks bestaan.

1.2: Kinderen zien in dat mensen arbeid verrichten om in hun levensonderhoud te voorzien.

1.4: Kinderen zijn er zich van bewust dat arbeidsomstandigheden kunnen verschillen.

1/2 miljard mensen wonen daar want lavagrond en vulkanische as prima landbouwgrond is. Deze grond is erg vruchtbaar en bevat veel voedingsstoffen voor planten. Dit risico durven arme mensen te nemen.
Harde lava wordt gebruikt om wegen te maken.
Op sommige plaatsen ontstaat daar marmer, die veel als bouwmateriaal gebruikt wordt. Ook worden er beelden van gemaakt.
Zelfs diamanten kun je in vulkanen vinden!
Vulkanen trekken veel toeristen aan, zoals Vesuvius in Italië. Toerisme betekent vaak extra inkomen voor de plaatselijke bevolking. (1.15 Kinderen ontdekken dat mensen en landen sterk afhankelijk zijn van elkaar voor hun levensonderhoud.)

Waarom houden wetenschappers vulkanen in de gaten?
( 7.22 kinderen kunnen in gebruiksvoorwerpen de toepassing herkennen van natuurkundige principes.)
Wetenschappers plaatsten een seismograaf dichtbij een krater. Hiermee kunnen ze trillingen in vulkanen meten. Met satellieten nemen ze foto's van vulkanen, zodat ze de bevolking op tijd kunnen waarschuwen voor een nieuwe uitbarsting.

Breder leren kijken binnen wo.

Ik vind het nog steeds niet zo evident om een bepaald onderwerp breder te bekijken. Ik denk dat ik goed beschrijf wat ik doe en voel, maar het is nog niet optimaal. Hoe komt dit nou?

Ik denk dat ik ten aller tijden een boeiende les wil geven. Ik zal altijd een actueel of interessant onderwerp kiezen.
Ik ben inderdaad een muzisch mens, ik kan op alle thema's liedjes zingen, of zelfs maken, een boeiende knutselactiviteit erbij verzinnen, een wauw-effect aanbieden, zelfs een toneelstuk op een bepaalde tijd uit de geschiedenis is mij niet te veel.
Hierdoor dwaal ik te snel af van de leerwensen en mijn leerproces.
En daar moet ik aan werken.
Ik denk ook dat mijn leervragen te oppervlakkig zijn waardoor ik niet tot de kern van mijn leren kom.
Ik heb de cursus net bij Tine Bos afgerond '" filosoferen met kinderen", een cursus die me op een hele andere manier kennis heeft laten maken wat betreft vragen stellen.
Ik denk dat door betere leervragen te hebben, ik beter vooruit ga komen:
Enkele vragen die ik nu zou stellen (ook aan leerlingen) zou zijn:
- Waarom zijn er vulkanen?
- Zijn vulkanen noodzakelijk?
- Zou de aarde kunnen blijven bestaan zonder vulkanen?
- Zijn wij afhankelijk van vulkanen?
- Als een vulkaan niet meer actief is, kan hij dan weer wakker worden?
- Kun je dan zeggen dat de vulkaan dood is?...........

Gelukkig kan ik goed met feedback omgaan, en probeer echt op de goede weg te komen.
Ik moet niet teveel op de kwantiteit maar op de kwaliteit letten. Ook mijn doelen moet ik beter leren afstemmen op mijn leerwens.
En inderdaad, het muzische in mij als toetje laten.......